શું તમે જાણો છો કે હવે WhatsApp, Telegram અને અન્ય મેસેજિંગ ઍપ્સ વાપરવા માટે તમારા ફોનમાં Active SIM Card હોવું ફરજિયાત છે? ભારત સરકારે સાયબર ફ્રોડ રોકવા માટે આ મોટો ફેરફાર કર્યો છે. જાણો આ નવા નિયમો શું છે, તમને કેટલી રાહત મળી છે અને શા માટે આ પગલું જરૂરી હતું.
આજના ડિજિટલ યુગમાં WhatsApp અને Telegram જેવા મેસેજિંગ ઍપ્સ આપણી દિનચર્યાનો મહત્ત્વનો ભાગ બની ગયા છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે હવે આ ઍપ્સનો ઉપયોગ કરવાની રીત બદલાઈ શકે છે? ભારત સરકારે સાયબર સુરક્ષાને મજબૂત કરવા અને ઓનલાઈન ફ્રોડ રોકવા માટે એક મોટો અને કડક નિર્ણય લીધો છે. ચાલો જાણીએ આ નિયમ શું છે અને તે સામાન્ય યુઝરને કેવી રીતે અસર કરશે.
| વિષય | વિગત |
| નવો નિયમ | મેસેજિંગ ઍપ્સ માટે Active SIM Card ફરજિયાત |
| અસરગ્રસ્ત ઍપ્સ | WhatsApp, Telegram, Signal, Snapchat, JioChat વગેરે |
| સમયમર્યાદા | કંપનીઓને 90 દિવસમાં લાગુ કરવું પડશે |
| ઉદ્દેશ્ય | સાયબર ફ્રોડ અને સુરક્ષા જોખમોને રોકવા |
| વેબ યુઝર્સ માટે | દર 6 કલાકે ઓટો-લોગઆઉટ |
વોટ્સએપ-ટેલિગ્રામ માટે Active SIM Card કેમ જરૂરી?
કેન્દ્ર સરકારે WhatsApp, Telegram, Signal, Snapchat, ShareChat, JioChat, Arattai અને Josh જેવી લોકપ્રિય મેસેજિંગ સર્વિસિસ માટે નવા નિયમો લાગુ કર્યા છે. દૂરસંચાર વિભાગ (DoT) દ્વારા સ્પષ્ટ આદેશ આપવામાં આવ્યો છે કે હવેથી આ ઍપ્લિકેશન્સ યુઝરના ડિવાઇસમાં સક્રિય એટલે કે Active SIM Card હોય તો જ કામ કરશે.
આ ફેરફારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ સાયબર ક્રાઈમ, ખાસ કરીને વિદેશમાંથી થતા ઓનલાઈન ફ્રોડને રોકવાનો છે. અત્યાર સુધી, યુઝર્સ નિષ્ક્રિય (Inactive) SIM Card નંબરનો ઉપયોગ કરીને પણ આ ઍપ્સ ચલાવી શકતા હતા. આ છૂટછાટનો દુરુપયોગ કરીને ગુનેગારો ટ્રેક થવાથી બચી જતા હતા. નવા નિયમથી યુઝર, તેમનો ફોન નંબર અને ડિવાઇસ વચ્ચે એક વિશ્વસનીય લિંક સ્થાપિત થશે, જે છેતરપિંડી પર અંકુશ લાવવામાં મદદરૂપ થશે.
કંપનીઓને મળી 90 દિવસની રાહત
નવા નિયમો ભલે તાત્કાલિક અસરથી લાગુ કરવામાં આવ્યા હોય, પરંતુ સરકારે મેસેજિંગ ઍપ કંપનીઓને આ વ્યવસ્થા લાગુ કરવા માટે 90 દિવસનો સમય આપ્યો છે. આ સમયગાળામાં કંપનીઓએ સુનિશ્ચિત કરવાનું રહેશે કે ઍપનો ઉપયોગ ફક્ત એ જ સક્રિય SIM Card સાથે થઈ શકે જેનો મોબાઈલ નંબર યુઝરની ઓળખ માટે નોંધાયેલો છે. 120 દિવસની અંદર આ અંગેનો પાલન રિપોર્ટ પણ સરકારી વિભાગને આપવો પડશે. આ નિયમ ‘ટેલિકમ્યુનિકેશન સાયબર સિક્યુરિટી (એમેન્ડમેન્ટ) રૂલ્સ, 2025’ હેઠળ જારી કરવામાં આવ્યો છે.
વેબ યુઝર્સ માટે પણ કડક વ્યવસ્થા
જે યુઝર્સ WhatsApp Web અથવા Telegram Web દ્વારા કમ્પ્યુટર કે લેપટોપમાં આ ઍપ્સ વાપરે છે, તેમના માટે પણ નિયમો કડક કરવામાં આવ્યા છે. નવા આદેશ મુજબ, વેબ વર્ઝનનો ઉપયોગ કરનાર યુઝરને દર છ કલાકે આપોઆપ (Automatic) લોગ-આઉટ થવું ફરજિયાત બનશે. ફરીથી લોગ-ઇન કરવા માટે યુઝરને QR કોડ સ્કેન કરીને ડિવાઇસને ફરીથી લિંક કરવું પડશે. આ પગલું પણ સુરક્ષા વધારવા અને અનધિકૃત ઍક્સેસ રોકવા માટે લેવામાં આવ્યું છે.
નિષ્કર્ષ
ભારત સરકાર દ્વારા લેવાયેલો Active SIM Card ને ફરજિયાત બનાવવાનો નિર્ણય ડિજિટલ ઇકોસિસ્ટમની સુરક્ષા માટે એક મહત્ત્વનું પગલું છે. આનાથી સાયબર ક્રાઈમ અને નાણાકીય છેતરપિંડી (financial fraud) ને અટકાવવામાં ઘણી મદદ મળશે. જોકે, સામાન્ય યુઝરને હવે તેમના ફોનમાં Active SIM Card રાખવું જરૂરી બનશે. યુઝર્સે ઓનલાઈન સુરક્ષા (online security) ને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ અને આ નવા નિયમોના પાલન માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ.








